Ik kan me niet helemaal aan de indruk onttrekken dat de NOS een mening heeft. Of die nou de tot voor kort te gemakkelijke wijze betreft waarop goede doelen de anbi-status konden verkrijgen. Of de mate aan fraude waar goede doelen zich mogelijk schuldig aan maken.
www.nos.nl, 12 januari 2014
Bij een op de vier goede doelen waar de Belastingdienst in 2013 de boeken heeft gecontroleerd, bleek de organisatie niet aan de eisen te voldoen. Sinds 2009 is na onderzoek van de belastingdienst van ongeveer 1500 organisaties de zogenoemde anbi-status ingetrokken.
Voorwaarden
In Nederland zijn er ongeveer 35.000 goede doelen-organisaties. De Belastingdienst treedt op omdat ze niet allemaal voldoen aan bepaalde voorwaarden: dat het algemeen belang moet worden beoogd en dat een instelling met haar werkzaamheden het algemeen belang geheel of nagenoeg geheel dient, zegt de Belastingdienst in een toelichting. De dienst kan niet zeggen hoe vaak er sprake was van fraude. Er is een speciaal meldpunt misbruik anbi ingesteld, maar de Belastingdienst kan nog geen resultaten melden. Sinds begin dit jaar zijn de regels al aangescherpt.
Organisaties kunnen alleen nog maar de officiële anbi-status krijgen als ze openbaar maken waar het geld naar toe gaat, wie de bestuursleden zijn en wat de vergoedingen zijn die zij ontvangen. Ook moeten ze een website hebben.
Maar uit informatie van de Belastingdienst blijkt dat minder dan de helft van alle goede doelen een website heeft. Een speciale commissie onder leiding van voormalig Rekenkamerlid Gerrit de Jong wil dat goede doelen die geld inzamelen eerst worden gecontroleerd voordat ze een speciale status krijgen. Dat zeggen betrokkenen met kennis van het rapport tegen de NOS.
Jaarlijks zo’n 4,7 miljard
In Nederland wordt jaarlijks zo n 4,7 miljard euro gegeven aan goede doelen. In totaal zijn er meer dan 35.000 organisaties in Nederland met een speciale status. Giften aan deze organisaties zijn aftrekbaar, maar de organisaties hebben ook andere voordelen zoals de vrijstelling op erf- en schenkbelasting en ze hoeven geen btw op energie te betalen.
Jarenlang was het heel eenvoudig de anbi-status te krijgen bij de Belastingdienst. Er werd nauwelijks gecontroleerd. Het is een fluitje van een cent, zegt een betrokkene. “De controle door de Belastingdienst vindt achteraf plaats en die is ook nog eens heel beperkt.”
Giften aan deze goede doelen zijn aftrekbaar en de organisatie krijgt zelf ook belastingvoordelen. Het is goed dat de Belastingdienst de regels handhaaft, zegt Adri Kemps van het Centraal Bureau Fondsenwerving (CBF). Het CBF geeft een speciaal keurmerk uit voor goede doelen die transparant zijn en aan speciale eisen voldoen. Inmiddels zijn er 350 keurmerken uitgedeeld.
De Belastingdienst heeft volgens hem te weinig capaciteit gehad om de anbi’s werkelijk te onderzoeken. “Wij hebben wel twijfels bij sommige organisaties, dus het is goed dat de Belastingdienst er nu werk van maakt.” Sinds de invoering van het nieuwe registratiesysteem in 2008 zijn ruim 6100 goede doelen verdwenen; ruim 1500 onder druk van de Belastingdienst.
De Belastingdienst heeft van verschillende muziekverenigingen en dorpshuizen de status ingetrokken omdat ze niet meer aan de eisen voldoen. Ook Scientology Nederland heeft volgens de Belastingdienst geen recht op de anbi-status, maar de organisatie ging daartegen in beroep en het besluit is door de rechter teruggedraaid. …
Onlangs pleitte de commissie-Dijkhuizen (herziening inkomstenbelasting) voor afschaffing van het anbi-systeem. Volgens de commissie is niet bewezen dat door het belastingvoordeel meer mensen een gift doen of dat het leidt tot hogere giften. Met de giftenaftrek is in totaal 400 miljoen euro gemoeid. Staatssecretaris Weekers komt dit voorjaar met een standpunt.
